ดอกอัญชัน ดอกไม้กินได้ เต็มไปด้วยประโยชน์

อัญชัญ

ดอกอัญชัน หรือที่หลายคนรู้จักกันในชื่อภาษาอังกฤษว่า “Butterfly Pea” เป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์ครอบคลุมหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการดูแลสุขภาพ เสริมความงาม หรือเป็นส่วนประกอบในอาหารและเครื่องดื่ม อีกทั้งพืชชนิดนี้ยังได้รับความนิยมในฐานะไม้ประดับบ้านด้วยสีฟ้าสดใสที่สวยงามสะดุดตาอีกด้วย ซึ่งดอกอัญชันไม่ได้มีดีแค่ความสวยงามเท่านั้น แต่ยังอุดมไปด้วยสารอาหารและสารต้านอนุมูลอิสระ ที่ช่วยบำรุงสายตา เส้นผม และระบบประสาทต่าง ๆ ในร่างกาย การปลูกและดูแลดอกอัญชันที่บ้านจึงเป็นวิธีง่าย ๆ ที่ทำให้เรามีสมุนไพรสด ๆ ไว้ใช้ทุกวัน

ประโยชน์ทางสุขภาพของดอกอัญชัน

ดอกอัญชัน หรือที่เรียกว่า “Butterfly Pea” ในภาษาอังกฤษ เป็นดอกไม้ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในหลายประเทศ ไม่เพียงเพราะสีฟ้าเข้มที่สวยงาม แต่ยังเพราะสรรพคุณทางสุขภาพที่หลากหลาย จึงมักถูกนำมาใช้ในการตกแต่งอาหาร ขนม เครื่องดื่ม รวมถึงใช้ประโยชน์ในด้านสุขภาพทั้งในแง่ของการป้องกันและการรักษาโรคต่างๆ 

ดอกอัญชันนั้นไม่เพียงแค่เป็นพืชสวยงาม แต่ยังอุดมไปด้วยสารอาหารและคุณสมบัติที่ช่วยบำรุงร่างกาย เช่น การบำรุงสายตา เส้นผม ระบบประสาทและสมอง นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งช่วยชะลอการเสื่อมของเซลล์ และลดความเสี่ยงต่อโรคที่เกี่ยวกับการเสื่อมสภาพของเซลล์ เช่น โรคมะเร็งและโรคหัวใจ

นอกจากนี้ ดอกอัญชันยังมีสารแอนโทไซยานิน (Anthocyanin) ซึ่งเป็นสารที่ทำให้เกิดสีฟ้าเข้มในดอกไม้ชนิดนี้ โดยสารแอนโทไซยานินนั้นมีฤทธิ์เด่นในการบำรุงระบบไหลเวียนของเลือด ช่วยป้องกันการอุดตันในหลอดเลือดและการเกิดลิ่มเลือดอันอาจเป็นสาเหตุของโรคหลอดเลือดหัวใจ นอกจากนี้ยังมีคุณสมบัติช่วยบำรุงสายตา [1]

คุณค่าทางโภชนาการของ ดอกอัญชัน

  • ดอกอัญชัน ถือเป็นสมุนไพรที่อุดมไปด้วยสารอาหาร และสารต้านอนุมูลอิสระ หลากหลายชนิด โดยเฉพาะสารแอนโทไซยานิน ซึ่งเป็นสารสำคัญ ที่ทำให้ดอกอัญชัน มีสีฟ้าเข้ม มีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระ ช่วยป้องกันการเสื่อมสภาพ ของเซลล์ในร่างกาย ลดการอักเสบ
  • ลดความเสี่ยง ในการเกิดโรค ที่เกี่ยวข้องกับการเสื่อมของเซลล์ เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ และโรคเรื้อรังอื่นๆ
  • สารแอนโทไซยานิน ช่วยป้องกันความเสื่อม ของดวงตาที่อาจเกิดขึ้นตามอายุ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ ด้านการดูแลสุขภาพ บำรุงสายตา ได้เป็นอย่างดี
  • สารฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) ที่มีคุณสมบัติ ในการเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ให้แข็งแรง ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการต้านเชื้อโรค และสิ่งแปลกปลอม ที่อาจเข้าสู่ร่างกาย และ ยังมีส่วนช่วยในการ ลดความดันโลหิต และช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือด ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สรรพคุณทางยา และการรักษา

  • การบำรุงเส้นผมและหนังศีรษะ: ดอกอัญชัน ยังเป็นที่รู้จักกันดี ในด้านการบำรุงเส้นผม และหนังศีรษะ ด้วยสารสกัดที่อุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหาร  จึงนิยมใช้ดอกอัญชัน ในผลิตภัณฑ์หมักผม หรือสเปรย์บำรุงผม
  • การบำรุงสมองและระบบประสาท: ดอกอัญชันยังมีคุณสมบัติเด่น ในการช่วยบำรุงสมอง และระบบประสาท สารต่างๆ ในดอกอัญชัน ช่วยให้ระบบประสาทผ่อนคลาย ลดความเครียด และบรรเทาความวิตกกังวล ช่วยเสริมการทำงานของสมอง ซึ่งเป็นประโยชน์ ต่อผู้สูงอายุ ที่มีปัญหาด้านความจำ หรือผู้ที่ต้องใช้สมองในการทำงาน เป็นอย่างมาก [2]

วิธีรังสรรค์เมนูอาหาร และเครื่องดื่ม จากดอกอัญชัน

ดอกอัญชัน ไม่เพียงเป็นดอกไม้สีสันสดใส ที่ใช้ตกแต่งจานอาหาร และเพิ่มความน่าทาน ให้กับเครื่องดื่มเท่านั้น แต่ยังเป็นสมุนไพรที่อุดมไปด้วย คุณค่าทางโภชนาการ และสรรพคุณทางยา ที่หลากหลาย ทำให้ดอกอัญชัน เป็นที่นิยมในหลายเมนู ทั้งในรูปแบบอาหาร และเครื่องดื่ม ตัวอย่างเมนูอาหาร และเครื่องดื่มจากดอกอัญชัน

ตัวอย่างเมนูอาหารและเครื่องดื่มจากดอกอัญชัน
1. น้ำดอกอัญชัน: เครื่องดื่ม เพื่อสุขภาพที่สดชื่น เสิร์ฟใส่น้ำแข็ง เพิ่มความสดชื่น หรือจะเติมน้ำมะนาวเล็กน้อยเพื่อเปลี่ยนสีเป็นสีชมพูก็ได้เช่นกัน [3]

2. ชาดอกอัญชัน: เครื่องดื่ม ผ่อนคลายเพื่อสุขภาพ
3. ข้าวยำสมุนไพรดอกอัญชัน: เมนูคาว ที่ครบคุณค่าโภชนาการ
4. ขนมไทยจากดอกอัญชัน: สีสันจากธรรมชาติ ที่น่ารับประทาน

คลิกเพื่ออ่าน 17 เมนูอัญชัน เสกของอร่อยสีสวยน่ากินจากดอกไม้ริมรั้ว ได้ที่นี่ kapook

การขยายพันธุ์ การปลูก และการดูแล ต้นอัญชัน

การปลูกดอกอัญชันในกระถาง
ขยายพันธุ์: โดยการเพาะเมล็ด หรือต้นกล้า เหมาะสำหรับผู้ที่มีพื้นที่จำกัด เช่น การปลูกในบ้านหรือระเบียง
การปลูกและการดูแล:
การปลูกดอกอัญชันในกระถาง

  • เลือกกระถาง: เลือกกระถางขนาดกลางถึงใหญ่ที่มีรูระบายน้ำ เพื่อป้องกันการอุ้มน้ำมากเกินไป ซึ่งอาจทำให้รากเน่า
  • เตรียมดินปลูก: ใช้ดินที่มีการระบายน้ำดี เช่น ดินร่วนหรือดินผสมทราย พร้อมผสมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักเพื่อเสริมสารอาหารให้กับดอกอัญชัน
  • การปลูกเมล็ด: หยอดเมล็ดดอกอัญชันลงในดิน ประมาณ 1-2 เมล็ดต่อกระถาง หรือหากมีต้นกล้าอยู่แล้ว ให้ปลูกในกระถาง และกดดินให้แน่นพอประมาณ
  • การรดน้ำ: รดน้ำให้ดินชุ่มพอประมาณทุกวัน ควรระวังอย่าให้ดินแฉะจนเกินไป เพราะอาจทำให้รากเน่าได้

 

การปลูกดอกอัญชันในสวน
สำหรับผู้ที่มีพื้นที่สวน การปลูกดอกอัญชันในแปลงจะช่วยให้ต้นมีขนาดใหญ่และเจริญเติบโตได้ดียิ่งขึ้น

  • เลือกพื้นที่: เลือกพื้นที่ที่ได้รับแสงแดดเพียงพอและมีการระบายน้ำที่ดี เพราะดอกอัญชันเป็นพืชที่ต้องการแสงเพื่อการเจริญเติบโต
  • เตรียมดินปลูก: ขุดดินให้ร่วนซุยและผสมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก เพื่อเพิ่มธาตุอาหารในดิน ช่วยให้ดอกอัญชันเจริญเติบโตอย่างแข็งแรง
    การปลูกเมล็ดหรือต้นกล้า: หยอดเมล็ดดอกอัญชันหรือปลูกต้นกล้าลงในดิน โดยเว้นระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 30-50 เซนติเมตร
  • รดน้ำและดูแลดิน: รดน้ำให้ดินชุ่มพอประมาณ ควรรดน้ำในช่วงเช้าหรือเย็นเพื่อป้องกันการระเหยของน้ำเร็วเกินไป

การเก็บเกี่ยวและการเก็บรักษาดอกอัญชัน

  • การเก็บเกี่ยวดอกอัญชัน: ควรเก็บเกี่ยวดอกอัญชันในช่วงเช้า หรือตอนที่ดอกยังไม่บานเต็มที่ เพื่อคงคุณค่าทางสารอาหารและความสดของดอก เก็บดอกที่สมบูรณ์ที่สุด โดยตัดดอกที่โคนขั้วดอกอย่างเบามือ เพื่อให้ดอกไม้ยังคงรูปทรงและสีสันสวยงาม
  • การเก็บรักษาดอกอัญชันสด: นำดอกอัญชันสดที่เก็บได้มาล้างให้สะอาด แล้วเก็บในถุงพลาสติกหรือภาชนะที่มีฝาปิดแน่น แช่ตู้เย็นเพื่อคงความสดและสามารถเก็บได้ประมาณ 2-3 วัน
  • การเก็บรักษาดอกอัญชันแห้ง: นำดอกอัญชันที่เก็บมาแล้วไปตากแดดจนแห้งสนิท เพื่อป้องกันการขึ้นรา เก็บดอกอัญชันแห้งใส่ขวดหรือถุงที่ปิดสนิท เก็บไว้ในที่แห้งและอากาศถ่ายเทสะดวก เพื่อใช้ในระยะยาว เช่น ในการทำชา หรือน้ำดอกอัญชัน

สรุป

ดอกอัญชัน ความคุ้มค่าของการปลูก และการใช้ประโยชน์

อัญชัน

สรุป การปลูก ดอกอัญชัน ที่บ้าน ไม่เพียงแค่ช่วยเพิ่มสีสันและความสดใสให้กับบ้านเท่านั้น แต่ยังเป็นแหล่งสมุนไพรธรรมชาติที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้อย่างหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการแปรรูปเป็นเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ การนำมาใช้ในเมนูอาหาร หรือแม้กระทั่งการทำผลิตภัณฑ์เพื่อดูแลเส้นผมและผิวพรรณ การดูแลดอกอัญชันให้ออกดอกอย่างสมบูรณ์และเก็บเกี่ยวอย่างเหมาะสม จะช่วยให้คุณได้รับคุณค่าทางโภชนาการและสรรพคุณต่าง ๆ อย่างเต็มที่ ดังนั้นแล้ว ดอกอัญชันจึงเป็นสมุนไพรที่คุ้มค่าที่ควรปลูกและใช้ในชีวิตประจำวัน

Facebook
Twitter
Telegram
LinkedIn
ข้อมูลผู้เขียน

แหล่งอ้างอิง